Freemium to model biznesowy polegający na oferowaniu użytkownikom podstawowej wersji produktu lub usługi za darmo, przy jednoczesnym udostępnianiu opcji płatnych rozszerzeń, funkcji premium lub subskrypcji. Nazwa pochodzi od połączenia słów „free” (darmowy) i „premium” (płatny), co odzwierciedla kluczową koncepcję tej strategii. Model freemium jest szczególnie popularny w branży technologicznej, zwłaszcza w aplikacjach mobilnych, oprogramowaniu, platformach streamingowych oraz serwisach internetowych. Dzięki temu użytkownicy mogą bez żadnych kosztów przetestować podstawowe funkcje produktu, co zwiększa ich zaangażowanie i zachęca do wykupienia pełnej wersji.
Firmy stosujące model freemium często wykorzystują różne strategie monetyzacji. Mogą to być abonamenty, jednorazowe opłaty za dostęp do dodatkowych funkcji, zakupy w aplikacji (in-app purchases) lub model oparty na reklamach. Przykłady popularnych usług freemium to Spotify, Dropbox, LinkedIn, Evernote, Canva oraz Zoom. W przypadku Spotify użytkownicy mogą słuchać muzyki za darmo, ale z ograniczeniami, takimi jak reklamy i brak możliwości wyboru konkretnego utworu na urządzeniach mobilnych. Natomiast płatna subskrypcja usuwa te ograniczenia i oferuje dodatkowe korzyści, takie jak lepsza jakość dźwięku czy możliwość pobierania utworów offline.
Korzyści wynikające z modelu freemium obejmują szybki wzrost bazy użytkowników, niską barierę wejścia oraz możliwość budowania lojalności klientów przed dokonaniem zakupu. Jednak dla firm wyzwaniem jest zachowanie równowagi między wartością wersji darmowej a atrakcyjnością oferty premium, aby odpowiednia liczba użytkowników decydowała się na płatne opcje. Kluczowym elementem skutecznej strategii freemium jest optymalizacja doświadczenia użytkownika, analiza danych oraz skuteczna konwersja klientów z darmowej wersji na użytkowników płacących. Model ten zyskuje coraz większą popularność, szczególnie w erze cyfrowej, gdzie użytkownicy oczekują możliwości przetestowania produktu przed dokonaniem zakupu.
