Środowisko wirtualne to cyfrowa przestrzeń symulująca rzeczywistość lub tworząca interaktywną rzeczywistość alternatywną, w której użytkownicy mogą wykonywać określone działania. Może ono funkcjonować jako system operacyjny, przestrzeń symulacyjna, platforma do współpracy zdalnej, a także jako technologia stosowana w rzeczywistości wirtualnej (VR – Virtual Reality) oraz rzeczywistości rozszerzonej (AR – Augmented Reality). Środowiska wirtualne są wykorzystywane w wielu dziedzinach, takich jak gry komputerowe, edukacja, badania naukowe, inżynieria, medycyna oraz biznes, zapewniając użytkownikom możliwość interakcji z cyfrowym otoczeniem w sposób intuicyjny i realistyczny.

Technologie wykorzystywane w środowiskach wirtualnych obejmują grafikę 3D, modelowanie komputerowe, sztuczną inteligencję (AI), systemy symulacyjne oraz interaktywne interfejsy użytkownika. W zależności od zastosowania, środowisko wirtualne może być w pełni immersyjne, jak w przypadku gogli VR, które przenoszą użytkownika do cyfrowego świata, lub częściowo wirtualne, jak w rzeczywistości rozszerzonej, gdzie elementy cyfrowe nakładają się na rzeczywisty świat. Ponadto, w programowaniu i technologii IT termin środowisko wirtualne odnosi się do izolowanych instancji systemowych, wykorzystywanych np. do testowania oprogramowania bez wpływu na główny system operacyjny.
Rozwój środowisk wirtualnych jest napędzany przez postęp w dziedzinie sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego, przetwarzania chmurowego oraz technologii blockchain, co otwiera nowe możliwości w zakresie ich zastosowań. W przyszłości mogą one stać się jeszcze bardziej realistyczne i interaktywne, wpływając na rozwój Metaverse, medycynę cyfrową, zdalną edukację oraz wirtualne miejsca pracy. Rosnąca integracja tych technologii z codziennym życiem sprawia, że środowiska wirtualne stają się kluczowym elementem transformacji cyfrowej w różnych sektorach gospodarki.